Tandenknarsend moet minister Gerd Leers van Immigratie en Asiel toegeven dat deportatie van afgewezen vluchtelingen naar Somalië niet lukt. Hij heeft schielijk het hoger beroep bij de Raad van State ingetrokken in de zaak van 17 Somalische vluchtelingen die zijn aangesloten bij de strijdbare zelforganisatie Vluchtelingen Op Straat (VOS). Gluiperig voorkomt hij daarmee dat de Raad van State een beslissing kan nemen die de uitzetting van alle Somalische vluchtelingen verbiedt.
In december 2011 gaf de Groningse rechtbank Leers een tik op de vingersdoor te beslissen dat alle Somalische vluchtelingen moesten worden vrijgelaten die eerder geniepig waren opgepakt toen ze met tenten bivakkeerden voor de deur van het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Die tentenactie was een protest van VOS tegen het afwijzen, uitsluiten en dakloos maken van vluchtelingen door de overheid. In de geest van het al jaren schandalige beleid tegen afgewezen Somalische vluchtelingen ging de minister daarop in beroep tegen de beslissing van de rechtbank.
Maar onlangs zag Leers zich gedwongen om de Raad van State in een brief met de nodige poeha te melden dat “diverse procedures en aan het individuele dossier verbonden aspecten maken dat verwijderingen moeilijk te realiseren blijken te zijn. Om die reden is op 5 april 2012 een vlucht afgezegd en is een voor 23 april 2012 geplande verwijdering eveneens afgezegd.” Voor die deportaties “konden niet de noodzakelijke randvoorwaarden worden gevonden om daadwerkelijk een gedwongen verwijdering naar Noord-Somalië te realiseren”. Uitzetting van Somalische vluchtelingen mislukt dus. Maar zo stellig wenst de bureaucratische robocop dat uiteraard niet op te vatten. “De minister handhaaft het standpunt dat verwijdering naar Noord-Somalië in beginsel mogelijk is, maar onderkent dat praktische realisatie daarvan bewerkelijker is.” Humoristisch stelde Leonie Sinoo, advocaat van de vluchtelingen, daarop dat “die tekst wat Cruijffiaans is”. Hoe dan ook, de betrokken Somalische vluchtelingen hoeven deportatie voorlopig niet te vrezen. En ze krijgen alsnog de eerder door de rechtbank toegekende schadevergoeding van 1.280 euro per persoon.
Somalië is een van de gevaarlijkste en gewelddadigste plekken ter wereld. Er woedt al 20 jaar een burgeroorlog. Het land wordt niet meer bestuurd door een centrale regering, maar is uiteengevallen in diverse machtsblokken. Volgens de Nederlandse overheid zou er een “terugkeerdeal” zijn gesloten met het Somalische machtsblok TFG dat het vliegveld van Mogadishu in handen heeft. Maar TFG heeft inmiddels laten weten dat men weigert mee te werken aan gedwongen terugkeer van vluchtelingen. Overigens is Nederland binnen de EU het land waar verhoudingsgewijs bijzonder weinig Somaliërs worden erkend als vluchteling. In België is dat zo’n 25 procent, in Frankrijk 45 procent, in Duitsland 75 procent, en in Nederland… 2 procent.
Harry Westerink
