Een groep uitgeprocedeerde Somaliers bivakkeren uit protest in een tentenkamp bij het Aanmeldcentrum Ter Apel. © anp
Minister Leers (immigratie en asiel) heeft bij het werken aan een streng maar rechtvaardig asielbeleid niet alleen te maken met kritiek van de Haagse oppositie, maar ook gemeenten en gerenommeerde instanties uiten steeds vaker hun zorgen.
Amnesty International ruziet met Leers over de vreemdelingendetentie ('Nederland sluit vreemdelingen vaker en langer op dan humaan is en schendt daarmee internationale mensenrechten'), de onafhankelijke en onpartijdige Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer verwijt hem te weinig gebruik te maken van zijn discretionaire bevoegdheid, waarmee Leers in schrijnende gevallen een uitzondering kan maken.Ondanks het verzoek van de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties UNHCR, de uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers naar Irak op te schorten omdat het er te gevaarlijk is, gingen de vertrekvluchten naar Bagdad toch door.
Verbijsterend
De Raad van Kerken noemde het asielbeleid 'verbijsterend' en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) snapt niet waarom de minister de stekker uit 'Perspectief' trekt, een in haar ogen succesvol project met jonge uitgeprocedeerde asielzoekers. 'Het project wekt valse verwachtingen', zei de minister.
Onlangs verweet een groep artsen, psychologen en psychiaters de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) te veel asielverzoeken van gemartelde vluchtelingen af te wijzen. Amnesty sloot zich bij die kritiek aan.
Het ministerie stelde in een reactie dat je aan littekens niet kunt zien of iemand gemarteld is. Personen die marteling te vrezen hebben komen in aanmerking voor asiel.
Vreemdelingendetentie
De grote steden klagen over een nieuwe groep daklozen, van uitgeprocedeerde op straat gezette asielzoekers. Het zijn Somaliërs en die kunnen niet worden uitgezet. Daar moet een oplossing voor worden bedacht, stellen de wethouders. De IND betwijfelt dat allemaal. Onlangs werd een groep opgepakt en in vreemdelingendetentie gezet.
Gemartelde asielzoekers zijn niet altijd gemarteld, Somaliërs misschien geen Somaliërs. En Tibetanen soms geen Tibetanen. In een van zijn laatste brieven voor het kerstreces schreef Leers, na klachten van Tibetaanse vluchtelingen die geen verblijfsvergunning kregen, dat hun asielrelaas soms niet geloofwaardig is: 'Zo zijn er zaken waarin getwijfeld wordt of de betrokkene wel echt uit China komt.' Dat is en blijft de lastigste klus voor de IND: leugens en waarheid onderscheiden.
Inhumaan
Kinderombudsman Marc Dullaert noemde de mogelijke uitzetting van de Limburgse Angolees Mauro inhumaan en stelde dat Leers met het uitzetten van hier opgegroeide (en gewortelde) kinderen het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) van de VN schendt.
Vorige week verwezen Unicef, Defence for Children en VluchtelingenWerk naar hetzelfde IVRK toen zij een zwartboek publiceerden en een brandbrief stuurden over de situatie in de opvang van uitgeprocedeerde gezinnen, in Katwijk en Gilze Rijen. De gezinslocaties zijn ongeschikt voor kinderen en er vinden schendingen van kinderrechten plaats, waarschuwden de kinderrechtenorganisaties.
Het regime in deze opvang botst met onze ideeën over de menselijke waardigheid, meldde VluchtelingenWerk. De voorzieningen voor ex-asielzoekers op gezinslocaties zijn adequaat, stelde Leers daarentegen. Hij kondigde wat aanpassingen aan, maar fundamenteel verandert er niets.
Kindvriendelijk
De gezinslocaties hoeven ook niet 'kindvriendelijk' te zijn, gaf de minister eerder aan: 'Het moet sober, om hen ervan te overtuigen dat ze hier geen toekomst hebben.' In de discussie over geschonden kinderrechten stelt Leers: 'Er is het belang van het kind, maar ook dat van een zorgvuldig asielbeleid waarin mensen die geen asiel krijgen terug moeten.'
Het belang van een daadkrachtig asielbeleid dus. De procedures moeten korter, er moet sneller duidelijkheid komen, het vertrek beter geregeld. De vastberadenheid van Leers bij het verwezenlijken van dat asielbeleid, vastgelegd in regeer- en gedoogakkoord, de stevige maatregelen die mensen in de knel treffen, stuiten op steeds meer weerstand. Steeds vaker wordt er gemopperd, door alom gerespecteerde (nationale en internationale) instanties toch, dat dit kabinet zich alleen druk maakt over mensenrechtenschendingen in Afrika, het Midden-Oosten of Azië.
