tweede kamer.nl
ChristenUnie
Ik heb begrepen dat IOM zelfs niet wil meewerken aan vrijwillige terugkeer, omdat men het te onveilig vindt.Minister Leers:Ik heb zorgvuldig gekeken naar de mogelijkheden. Ik zeg nogmaals dat vrijwillige terugkeer kan. Gedwongen terugkeer naar Noord-Somalië zou ook mogelijk zijn. Dan moet men eerst vliegen naar het vliegveld van Mogadishu en vervolgens van daaruit door moet vliegen naar Noord-Somalië. Dit betekent dat wij dit ofwel begeleid moeten organiseren ofwel dat mensen zelfstandig moeten terugkeren. Mijn probleem is echter dat ik niet 100% zeker weet of zij uiteindelijk in Noord-Somalië binnenkomen, omdat de situatie nogal verandert. Om die reden heb ik gezegd dat ik niet wil ik dat mensen in de situatie kunnen komen dat wij ze met goede bedoelingen en met instemming van de autoriteiten terugsturen naar Noord-Somalië, maar dat ze uiteindelijk stranden en verzanden in Mogadishu. Dat is de reden waarom ik de zaak on hold heb gezet. Ik ben nu met de autoriteiten aan het zoeken naar een betere oplossing. Dat wil echter niet zeggen dat er geen mogelijkheden zijn om naar Somalië terug te keren; dat blijkt wel uit de cijfers.De heer Voordewind (ChristenUnie):De minister geeft aan dat hij zelf op zoek is naar oplossingen om te bezien hoe het nu verder moet. De IND-mensen gaan niet verder dan Nairobi. Zij mogen niet doorvliegen naar Mogadishu, omdat het daar te onveilig is. Daar is eerder immers een vliegtuig beschoten. Wij mogen niet naar Mogadishu omdat het daar te onveilig is. Wat gaat de minister in de tussenliggende periode, nu hij aan het onderzoeken is hoe het verder moet, doen met de mensen die nu op straat staan of in de tentenkampen zitten? Is het dan niet alleszins redelijk om die mensen in de overgangsfase waarin de minister onderzoekt wat de volgende stap zou kunnen zijn, in ieder geval opvang te geven?
Minister Leers:Als artikel 3 van het EVRM aan de orde is als de mensen in Mogadishu terechtkomen, zetten wij niemand uit. Dan is er wat mij betreft een serieuze dreiging en ga ik dat niet doen.
Als mensen wel degelijk naar Noord-Somalië kunnen -- de heer Voordewind heeft mijn beleid op dit punt gezien; dat beleid is ook door internationale organisaties geaccordeerd -- heb ik gezegd dat gedwongen terugkeer naar in ieder geval Noord-Somalië mogelijk is. Ik wil echter garanties hebben dat de mensen kunnen doorvliegen. Omdat ik dat niet 100% zeker weet, doe ik het niet....De groep van mensen die in het tentenkamp zit, bestaat echter voor het grootste deel uit Irakezen. Voor hen is het echter wel degelijk mogelijk om vrijwillig terug te keren. Dat geldt overigens ook voor de Somaliërs.
EERDER D66
In Centraal- en Zuid-Somalië is sprake van aanhoudend geweld. Volgens de UNHCR zijn er geen vestigingsalternatieven in de regio. Kan de minister toelichten waarom hij de guidelines van de UNHCR op dit punt aan zijn laars lapt en volhardt in terugkeer?
Als het categoriaal beschermingsbeleid voor asielzoekers uit oorlogsgebieden wordt afgeschaft, terwijl we weten dat de veiligheid daar nog steeds slecht is, heeft de minister ook een eigen verantwoordelijkheid. Als mensen maandenlang in een tentenkamp verblijven en onder vage voorwendselen nog een week opvang krijgen maar geen echte oplossing, heeft minister Leers het vooral aan zichzelf te wijten dat deze mensen niet meewerken en dat het tentenkamp elke dag groter wordt. Zo zit deze minister nu met asielzoekers die niet willen terugkeren naar hun land van herkomst en zitten wij met een minister die niet adequaat weet op te treden om inhumane situaties te voorkomen. Mijn fractie vindt dat deze minister streng en rechtvaardig moet zijn, maar ook humaan moet optreden en niet moet escaleren. Aan Somalische asielzoekers bieden wij opvang in Nederland, totdat de veiligheid van deze mensen in Somalië kan worden gegarandeerd. Dat zou mijn fractie graag willen. Als het daar echt veilig is, moeten zij terugkeren. Zolang die veiligheid nog discutabel is, moet je geen stap zetten. Mijn fractie wil ook dat deze minister snel afspraken met Irak maakt over gedwongen terugkeer, mits de veiligheid dat toelaat. Totdat aan die twee voorwaarden is voldaan, vindt mijn fractie dat geregeld moet worden dat de opvang van deze mensen tijdelijk en fatsoenlijk plaatsvindt.
De heer Schouw (D66):Ik ben het niet met de heer Knops eens, want wij weten dat het in sommige delen van Somalië veilig is, maar in andere delen niet. Dat is niet met een schaartje te knippen. Wij weten dat andere landen er andere regimes op na houden voor het uitzetten van mensen naar Somalië. Ik heb de minister daarover voortdurend onderhouden. Hij zegt dat het veilig is. Wij beschikken echter over feiten waaruit blijkt dat het niet veilig is. Het komt voor dat Nederland mensen uitzet naar een land dat onveilig is.
